මනෝ ලෝකය

ඇස් වසාගෙන අප සිටින විට, සජීවීව වටපිටාව කොහොමද අපට පේන්නේ?

ශරීරයේ අත පය,මුහුන පෙනෙන්නේ කොහොමද?

දිවැස් පහල වෙලාද? නැහැ. 

අවිද්‍යාවේ තරමක මහත.

ඇත්තටම ඒ පෙනෙන්නේ සිතිවිල්ලක් මයි.මනසේ හට ගත්ත සිතුවිල්ලක්මයි.

නමුත් ඒ හටගන්නා සිතිවිල්ලේ කෙලෙස් බර ගතිය වැඩියි. ඒ නිසා  චිත්ත රූපය පහල වන විට,සිත භාහිරට නැඹුරු වෙච්ච ගතියට පිහිටනවා. 

ඒ නිසා අපට හිතෙන්නේම බාහිර යමක්, දෙයක්, පුද්ගලයෙක් පෙනෙනවා කියලයි. මේ මැවිලා තියෙන්නේ,සිතිවිල්ලක්,චිත්ත රූපයක්, සිතේම මැවීමක්, කියල හිතෙන්නේම නැහැ. 

නමුත් ඔබට කල්‍යාන මිත්‍රයෙක් හමුවෙලා මෙහි ඇත්ත තත්වය කියලා දෙනවා. මේ පෙනෙන්නේ සිතුවිල්ලක්ය...,සිතේ නිර්මාණයක්ය...භාහිර රූපයක් නොවෙයි මේ පෙනෙන්නේ, සිතත්,සිතුවිලිත් (ස්කන්ධ පංචකය ) නිසයි මේ චිත්ත රූපය නිර්මාණය වෙලා තියෙන්නේ කියලා.

ඉතින් ඔබ පිලිගන්නෙත් නැතිව, ප්‍රතික්ශේප කරන්නෙත් නැතිව ,නමුත් සිතේ තබා ගෙන මේ කියපු දේ ඇත්ත නැත්ත විමසනවා,තමන්ගේම සිතිවිලි දිහා බල බල.

උදා :

පහත රූපයට සමාන චිත්ත රූපයක් සිතේ මැවෙනකොට ,ඔබට හිතෙයි ,"ගහක්" කියලා.

බලන්න මෙතන ධර්මතා 2ක් තියෙනවා.

(1) චිත්ත රූපය හටගැනීම

(2) ඒ චිත්තරූපයට නමක් පැනවීම ("ගස" කියලා)

මේ 2ම වෙන්නේ සිතෙයි.  නමුත් එකකට පසුව අනෙක.ඉස්සෙල්ලා වෙන්නේ චිත්තරූපය හටගැනීම.

ඊට පස්සෙයි,"ගස" කියල නම (සිතින්ම ) පනවන්නේ.

====අතිරේක යමක් (මේ ගැන පසුව සිතන්න )===============================

මතක තියාගන්න ඕන,මේ හැම අවස්ථාවකම අලුත්ම ස්කන්ධ 5ක් පහලවෙනවා.තව චිත්ත රූපයක් හටගන්න කොට තවත් අලුත් ස්කන්ධ 5ක් හට ගන්නවා. (කන්නාඩියට එබෙනකොට චායාව හටගන්න උදාහරනය කියවන්න ).

අතීතයෙන් කිසිවක් ආවෙ නැහැ.අනාගතයට ස්කන්ධ යන්නෙත් නැහැ. හේතු නිසා හට ගෙන හේතු නිරුද්ධ වෙනකොට ,ඉතුරුවක් නැතිව නැතිවෙලා යනවා. (පහනක ආලෝකය වගේ. )

===============================================================

මෙහෙම සිතිවිලි විමසන කොට (දැන් හට ගත් සිතිවිල්ල භාහිරට අයිති නැති බවත්, සිතේම මේ මොහොතේ හට ගත්ත සිතුවිල්ලක් බවත්),

සිතිවිල්ල බාහිරට නැවෙන ගතිය අඩුවෙන්න පටන් ගන්නවා. සිතිවිලි හට ගන්නකොට ,භාහිරට නැවෙන ගතියට කියන්නේ "භවය" කියලා.

සිතිවිල්ල බාහිරට නැවෙනවා කියල ඇත්තටම කියන්නේ, සිතේ හට ගන්න සිතුවිල්ල දකින්න හෝ අහන්න හෝ ස්පර්ශ කරන්න හෝ රස බලන්න හෝ සුවඳ බලන්න, ආයතනක් උපද්දවනවා( උදා: ඇස ආවර්ජනය කරනවා).

නමුත් සිතිවිල්ල ,සිතිවිල්ල විදියට බලන කොට ,භාහිරට නැවෙන ගතිය අඩු වෙනවා. ඒ කියන්නේ පංච ආයතනය අරමුණු කිරීම අඩු වෙනවා. තවදුරටත් පැහැදිලි කලොත් ,කාම භවය අත හැරෙන්න පටන් ගන්නවා. ඊට පස්සේ මනෝ විඤ්ඤාණය තමයි ප්‍රකට වෙන්න පටන් ගන්නේ (රූප භවය )

ඒවා ගැන පස්සේ හිතමු,

දැනට කරන්න තියෙන්නේ, සිතිවිල්ල සිතිවිල්ල හැටියට බලන්න විතරයි. මෙහෙම කරනකොට, තව දුරටත් ප්‍රත්‍යක්ෂ වෙයි, "මම" සිතුවිලි බලනවා නොවෙයි,සිතින්ම සිතුවිලි බලනවා කියලා.( මම කියන දෘශ්ටියත් හට ගන්න විදිය දකින්න පුලුවන් ).

ඉතින් මුලින් කිවු පරිදි, පිලිගන්නෙත් නැතිව, ප්‍රතික්ශේප කරන්නෙත් නැතිව ඇත්ත නැත්ත විමසා බලන්න.

පිලිගැනීම නොපිලිගැනීම ඔබ සතුයි.